31 Ocak 2025
Toplam Nüfus Türk Nüfus Km2
Rostov Oblastı 4.241.800 75.000 100.800
Rostov Oblastı,
Başkent Moskova’ya 1000 kilometre mesafede bulunan Rostov, Rusya Federasyonu’nun en eski ve en turistik kentleri arasında, Doğu Avrupa Ovası'nın güney kesiminde ve de kısmen Kuzey Kafkasya bölgesinde yer alır. Aşağı Don Nehri havzasında geniş bir alanı kaplar. Ülkenin Avrupa kısmındaki yer alan ve Güney Federal Bölgesi'nin bir parçasıdır. Rostov-on-Don bölgesinin başkentidir.
Başkent Rostov-na-Donu bir liman kenti ve Rostov Oblastı ve Rusya’nın Güney Federal Bölgesi’nin idari merkezidir. Doğu Avrupa Platosunun güneydoğu kesiminde, Don Nehri üzerinde, Kuzey Kafkasya’nın kuzeyindeki Azak Denizi’nden 32 kilometre uzağındadır. Şehrin güneybatı banliyöleri Don Nehri deltasına bitişiktir. Şehrin karşısında Don Nehri'nin sağ sahilinde Bataysk ve batısında Azak şehri bulunur.
Don nehri üzerine kurulu kent, Karadeniz’in kuzeyinin en önemli ve en gelişmiş kentidir. Rusya Federasyonu’nun batı kesiminde Merkez Federal Bölgesi’nde bulunan Yaroslavl Oblası eyaletine bağlı olan kent, tıpkı İstanbul gibi 7 tepe üzerine kuruludur. Bölge kuzeyden güneye 470 km ve batıdan doğuya 455 km uzanmaktadır. Rostov Oblastı 100.967 km² alana sahip olup nüfusu 4.404.013'tür. (2002 sayımları) Bu özelliğiyle Rusya’nın en kalabalık 5. bölgesidir.
Kuzeydoğuda Ukrayna, kuzeyde Volgograd Oblastı ve güneyde Voronei Oblastı ile sınırları bulunur. Aynı zamanda Krasnodar Krayı, Stayropol Krayı ve Kalmıkya Cumhuriyeti ile de sınırları vardır. Don ve Manyç nehirlerinin aşağı kesiminde yer alan bir bölgededir. Batıdaki Donets Sırtı ve kuzeydeki Don Sırtı hafif ağırlıklı rölyef alanları oluşturur, ancak oblastın çoğu nehirlerin geniş taşkın yatakları tarafından kesilmiş, alçak, engebeli bir ovadır.
Don nehrinin ikiye böldüğü, 90’dan fazla milletten oluşan, bir megapol olan Rostov kenti, Ruslar tarafından Büyük Rostov manasında olan Rostov Veliky adını da yaygın şekilde kullanmaktadır. Rostov Oblastı’nda yaşayan 75.000 Türk’ün 5000’den fazlasının yaşadığı kentdir. Rusya gibi büyük bir coğrafyanın politik, kültür, eğitim ve bilim merkezleri arasında yer almaktadır.
Antik çağlardan beri, Don Nehri ağzının etrafındaki bölge kültürel ve ticari öneme sahipti. Eski yerli sakinler İskit, Sarmat ve Savromat kabilelerini içeriyordu. Eski bir Yunan kolonisi olan Tanais'in, Cenevizliler idaresi altında iken Tana Kalesi'nin, Osmanlı İmparatorluğu döneminde Azak Kalesi'nin yönetimindeki bulunduğu yerdi. Antik çağlarda halk, Taş Devri'nden Don Nehri kenarındaki topraklara yerleşmiştir. Don Nehri çevresindeki bölge İskitya (Yunanlılar), Tanais Nehri'nin adını taşıyan Stsitiya veya Tanais, zamanında Don Nehri (Romalılar), Sarmatia (1. yüzyıl Roma tarihçileri) olarak bölgenin bir parçasıydı. MÖ 8.-7. yüzyıllarda İskitler, Karadeniz bölgesindeki Don ve Tuna arasındaki bozkırlara yerleşmeye başladı. Günümüzdeki Rostov bölgesinin yerleşimleri ilk olarak Herodot tarafından belirtilmiştir. Çok sayıda İskit mezar höyüğünde çok sayıda arkeolojik buluntu vardır: MÖ 6.-5. yüzyıllarda Yunanlılar Karadeniz'in kıyı bölgelerini kolonileştirmeye devam ediyordu. MÖ 480'de en büyük şehirleri (Olvia, Tira, Hersonissos) başkent Panticapaeum'da (şimdiki Kerch) olmak üzere Boğaziçi'nde birleştiler. Akdeniz şehirleriyle aktif ticaret yaptıkları bilinmektedir.
Rostov, 13. yüzyıldan önce de önemli bir şehir olmasına rağmen asıl önemini 13. yüzyılda Rusların önde gelen beyliklerinden birinin başkenti olmasıyla kazandı. Daha sonra 1474 yılında Moskova Knezliği hâkimiyetine girdi. Rostov, bu tarihten sonra da önemli bir din adamı merkezi olarak önemini korudu. Ayrıca bu yüzyıl içerisinde Moğol işgaline uğrayan Rostov, büyük şehir olmaktan çıkıp ortalama bir şehir haline geldi. Rusya'nın birçok şehrinde olduğu gibi burada da çok fazla sayıda kilise bulunmaktadır.
14. ve 15. yüzyıl Rus kroniklerinde bu topraklara “Tarla” veya “Vahşi Tarla” deniyordu. 16. yüzyılın ikinci yarısından itibaren, Korkunç İvan'dan başlayarak Moskova çarları tüm Kazak topraklarına bağlı “Don” diyorlardı. Refah ve düşüş dönemleriyle uzun ve çalkantılı bir dönemin ardından, Yunan kasabaları Doğu'dan Batı'ya Don bozkırlarından göç eden göçebe halkların darbeleri altında kaldı. Bu bölge birkaç yüzyıl boyunca çorak bir araziye dönüştü.
1749'da, Don'un bir kolu olan Temernik Nehri üzerinde, Türkiye ile olan ticareti kontrol etmek için Büyük Petro'nun kızı İmparatoriçe Yelizaveta'nın Fermanı ile özel bir hanedanlık kuruldu. Ayrıca, 15 Aralık 1749'da Rus İmparatorluğu imparatoriçesi Elizaveta'nın emriyle Temernik Nehri'nin kenarında bulunan Bogatovokoldezya'da Osmanlı Devleti ile yapılan ticari faaliyetleri denetlemek için gümrük, 1756 yılında Rusya Konstantinopolis Ticaret Şirketi kuruldu ve Kupeçeskaya Sloboda olarak adlandırıldı. 1760-1761 kale yapıldı ve 1761'de II. Katerina tarafından o dönemde azizliği kabul edilen Rostov'lu Dmitri'nin adından alınarak Rostov adı verildi. Eski kuzey kasabası Büyük Rostov’un büyükşehir piskoposu olan Rostovlu Dimitry'nin adını taşıyan bir kale ile aynı yerde bulunuyordu. Azak Denizi'ne daha yakın bir kasaba olan Azak, bölgedeki ticari önemini yavaş yavaş yeni kurulan kaleye devretti.
Osmanlı İmparatorluğu ile Rusya arasında meydana gelen 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı’nın ardından imzalanan Küçük Kaynarca Antlaşması’ndan sonra Kuzey Kafkasya’daki Küçük ve Büyük Kabardeyler de Rusya’ya verildi. 1777’de II. Katerina’nın kararnamesi ve Potyomkin’in direktifleriyle Kuzey Kafkasya’da ileri karakol hatları inşa edilmeye başlandı. 1777’de General Suvorov, Kuban Ordusu Komutanı olarak atanınca bölgede incelemelerde bulunup gözlem noktaları kurulmasını istedi. Ardından Temrük ve Taman’ı gezen komutan, Nogayların Türklerle bağlantısını kesmeye ve Adige prensleriyle Osmanlıların müşterek hareket etmelerini önlemeye çalıştı. Bunun en iyi yolunun güçlendirilmiş tahkîmatlardan oluşan bir hat inşa etmek olduğu kanaatine varıldı. Kısa bir süre içerisinde Taman ve Sulak ağzında kaleler inşa edilmeye başlandı.
1778 yılına kadar Kuban Nehri boyunca Laba Nehri’ne ve Stavropol’e kadar uzanan arazi üzerinde 4 kale ve 20 tabya inşaatı tamamlandı. Aleksandrovskaya, Marinkaya, Kopıl ve Novotroitskaya bu dönemde inşa edilen kalelerdi. 1777-1782 yılları arasında yeni kurulan Azak-Mozdok Hattı, Yekaterinodar’dan Malka’nın Terek’e kavuştuğu yerden başlayıp Rostov şehrinden geçerek Azak’a kadar devam ediyordu. Georgiyevsk ve Stavropol’ün de aralarında bulunduğu toplam 10 kaleden oluşan Azak-Mozdok Hattı üzerinde yine Kazaklar iskân edildi. Suvorov, 1778’de bu hat üzerinde 30.000’i aşkın Ermeni, Rum ve Gürcü aileyi yerleştirdi. Azak-Mozdok üzerindeki hat mütemadiyen gelişmeye devam etti. Daha sonra Kizlyar-Mozdok ve Kuban hatlarıyla birleştirildi. Hattın üzerindeki askerî birliklerin sistemli olarak gelişimi ve diğer tamamlayıcı bağlantıların da sağlanmasıyla yavaş yavaş Kafkas Hattı oluşturulmuş oldu.
1779'da Kırım'dan göç eden Ermeniler tarafından Nor Nahiçevan (Ermenice "Yeni Nahçıvan", bugünkü Proretarski semti) kuruldu. 1779'da Rostov-na-Donu ile Kırım'dan gelen Ermeni mültecilerin yerleştirildiği Nahçıvan-na-Donu birleşti. İki yerleşim, bir buğday tarlasıyla birbirinden ayrılmaktaydı. 1796'da gorod statüsü verilip Rostov Veliki ile ayırt etmek için Rostov-na-Donu olarak değiştirildi. 1797'de Rostov-na-Donu ve Nor Nahiçevan Novorossisk Guberniyası'na bağlandı. Bölgenin tarihi, 16.-18. yüzyılın ünlü Don Kazakları (Yermak Timofeyevich, Stepan Razin, Kondraty Bulavin, Yemelyan Pugachev, Matvey Platov) ve İmparatorlar I. Petro ve I. Aleksandr ile yakından bağlantılıdır.
Yerleşim 1796'da kiralandı ve 1797'de Novorossiysk Valiliği bünyesindeki Rostovsky Uyezd'in makamı haline getirildi. 1806'da resmen Rostov-na-Donu olarak yeniden adlandırıldı. 19. yüzyılda, Rusya'nın iç kesimleriyle olan nehir bağlantıları nedeniyle Rostov, büyük bir ticaret merkezi ve iletişim merkezi haline geldi. İletişimdeki gelişmelerle birlikte ağır sanayi gelişti.
Sovyet yıllarında Bolşevikler, Rostov-na-Donu'nun başlıca iki simge yapısını yıktılar: St. Alexander Nevsky Katedrali (1908) ve St. George Katedrali (1783-1807). Donets Havzası'ndan gelen kömür ve Krıvıy Rıh'tan gelen demir cevheri, 1846'da bir demir dökümhanesinin kurulmasını destekledi. 1859'da pompa ve buhar kazanı üretimine başlandı. Endüstriyel büyümeye hızlı bir nüfus artışı eşlik etti: on dokuzuncu yüzyılın sonlarına doğru Rostov'da 119.500 kişilik bir nüfus ve yaklaşık 140 endüstriyel işletme kaydedildi. Liman, özellikle buğday, kereste ve demir cevheri ihracatı açısından güney Rusya'nın en büyük ticaret merkezlerinden biri haline geldi. Harkiv ile bir demiryolu bağlantısı 1870 yılında tamamlandı, diğer bağlantılar 1871'de Voronej'e ve 1875'te Vladikavkaz'a yapıldı.
Birinci Dünya Savaşı'nın ardından Rostov-na-Donu, 1917-18'de Almanlar ve Avusturyalılar tarafından işgal edildi. Rus İç Savaşı sırasında Beyazlar ve Kızıllar, o zamanlar Güney Rusya'nın en yoğun sanayileşmiş şehri olan Rostov-na-Donu için mücadeleye giriştiler. 1928'de bölgesel hükûmet, Novoçerkassk'ın eski Kazak başkentinden Rostov-na-Donu'a taşındı. 1928'de iki kasaba birleştirildi. Eski şehir sınırı, Rostov-na-Donu'nun merkezindeki Teatralnaya Meydanı'nın altında yer almaktadır. 1928'de, o zamana kadar komşu olan Nahçıvan-na-Donu kenti ile birleşmesinin ardından Rostov, Rusya'nın üçüncü büyük şehri haline geldi. 1928'de Rostov Oblastı kuruldu ve eski Don Askerî Oblastı'nın merkezi olan Novoçerkassk'ın yerine bölgenin merkezi oldu. Aynı yıl Nor Nahiçevan Rostov-na-Donu'nun bir rayonu oldu. 1929'da tarım makine firması Rostselmaş kuruldu.
Rostov-na-Donu şehri ilk olarak 21 Kasım 1941-28 Kasım 1941 arası Nazi Almanya’sı tarafından işgal edildi. Mavi Durum'nın başlamasıyla 24 Temmuz 1942'da 2. kez Nazi Almanya’sının eline geçti ve 14 Şubat 1943'te Kızıl Ordu tarafından geri alındı.
İkinci Dünya Savaşı sırasında, Alman kuvvetleri, Rostov-na-Donu'nu ilk olarak Rostov Muharebesi'nde Alman Birinci Panzer Ordusu'nun saldırılarından sonra 19/20 Kasım 1941'den 2 Aralık 1941'e ve daha sonra 23 Temmuz 1942'den 14 Şubat 1943'e kadar yedi ay boyunca işgal altında tuttu. Kasaba, petrol ve mineral bakımından zengin bir bölge olan Kafkasya'ya erişim sağlayan bir demiryolu kavşağı ve bir nehir limanı olarak stratejik öneme sahipti. Şehri İkinci Dünya Savaşı sırasındaki hasardan kurtarmak için on yıl çalışıldı.
1942'de 30.000 kadar Rus sivil Alman ordusu tarafından Rostov-na-Donu'ndaki Zmievskaya Balka adlı bir bölgede katledildi. Rostov-na-Donu, Katyn Orman katliamları sırasında katledilen Polonyalılar için bir kanaldı, Polonyalılar, beyaz Polonyalı Katolikler oldukları için Rostov-na-Donu'nda katledildi.
Rostov Oblastı çeşitli mineral kaynakları bakımından zengindir. İçeriğindeki en önemli yakıt kaynaklarıdır. Doğu Donbass'ın kömür yatakları iyi bilinmektedir. Kömürün yaklaşık %90'ı antrasittir ve grafit hariç tüm kömür türleri arasında en yüksek kalorifik değere sahiptir. Doğal gaz ve petrol yatakları, fosforitler vardır. Bölge ekonomisinin gelişmesi, uygun ekonomik ve bakanlığının konumu (Rusya'nın merkezini Kuzey Kafkasya ve Transkafkasya'ya bağlaması), doğal olarak yetişme mevcudiyeti, yüksek güç kaynakları, gelişmiş ulaşım şekline dayalıdır.
Rostov Oblastı, Rusya'nın gelişmişlik düzeyi ve endüstri çeşitliliği açısından önde gelen bölgelerden biridir. Bölgenin ekonomik tarım endüstrisi, işleme gıda endüstrisi, ağır ve yönetim makineleri, kömür madenciliği, otomotiv endüstrisine dayanmaktadır. Rostov Nükleer Santrali, Volgodonsk şehrine yaklaşık 12 km uzaklıktadır.
Rostov Oblastı, Rusya'nın ikinci büyük tarım ürünleri üreticisidir (buğday, mısır, pirinç, darı, karabuğday, soya fasulyesi, sebzeler, meyveler). Ayçiçeği ana endüstriyel üründür. Bu bölge Rusya'daki tüm ayçiçeği tohumlarının %20'sinden fazlasını üretir. Süt üretimi, sığır, koyun, at ve kümes hayvancılığı en gelişmiş olanlarıdır. Don nehri üzerindeki Tsimlyansk ve Manych nehri üzerindeki Vesyoly'de barajlar tarafından büyük rezervuarlar yaratılmıştır; ilkinde bir hidroelektrik santrali vardır. 1954-57'de ayrı Kamensk bölgesini bölgenin kuzey kısmı, Donets Havzası kömür oyununun doğuş yönünü içerir ve özellikle antrasit bakış açısından zengindir.
Shakhty, Kamensk-Shakhtinsky ve Novoshakhtinsk'in başını çektiği büyük bir ağır sanayi şehri grubu kömür madenciliği, çelik üretimi, mühendislik ve kimyasal üretimle uğraşmaktadır. Don Nehri üzerindeki Volgodonsk'ta atom formları üretimi için büyük bir fabrika bulunmaktadır. Volga Nehri'ne giden Volga-Don Nakliye Kanalı ve Kafkasya ile Batı-Orta Rusya arasında Rostov üzerinden bağlantı ve petrol ve gaz boru hattı ile oblast boyunca yoğun bir yük oranı vardır. Rostov-on-Don bölgesinin idari merkezi ve en büyük şehridir. Rostov ve Taganrog önemli limanlardır.
Tarım Rostov'da oldukça gelişmiş ve oblasttaki ekilebilir arazinin üç kez görülen kaplayan kesintiler, buğday, arpa ve mısır (mısır) tarafından yönetilir. Ayçiçeği, hardal ve kavun da ekonomik olarak önemlidir. Aşağı Don boyunca, Tsimlyansk Rezervuarı, 1950'den beri alanı önemli ölçüde genişleyen geniş üzüm bağları ve pazar bahçelerinin sulandırılmasında kullanılır. Rostov'un ticaret kavşağındaki elverişli coğrafi konumu ekonomik kalkınmasını desteklemektedir. Don Nehri, güneybatı Rusya'yı kuzeye bağlayan önemli bir nakliye yoludur. Rostov-na-Donu, yün, buğday ve yağ gibi ürünler satan Rus, İtalyan, Yunan ve Türk tüccarlar için önemli bir ticaret limanıdır. Aynı zamanda yolcular için önemli bir nehir limanıdır. Rostov-na-Donu tarım bölgesinde üretilen ayçiçeği yağı Rusya'nın bitkisel yağının üçte birini karşılamaktadır. Volga-Don Kanalı'nın 1952 yılında inşası ile birlikte, Rostov-na-Donu "beş denizin limanı" olarak bilinir hale geldi. (Karadeniz'in, Azak Denizi, Hazar Denizi, Beyaz Deniz ve Baltık Denizi).
Federal yollar E115 - M4 "Moskova - Novorossiysk", E50 - M19, E58 - M23 "Kişinev - Rostov", E40 - M21 "Volgograd - Kişinev" Rostov'da geçmektedir. Rusya'nın geçen iki demir yolu rotaları eyaletten geçmektedir. Krasnodar krayı'na (Azak ve Karadeniz) ve Ukrayna'ya. Ana suyolları Don ve Seversky Donets'tir. Taganrog, Azak ve Rostov-on-Don büyük deniz limanlarıdır.
Rostov Oblastı, Kültürel ve tarihi eserler açısından oldukça zengin olan Rostov kentinde, Osmanlı dönemine ait olan Azak Kalesi, Antik Yunan kenti Tanais ve orta çağ Cenevizlilerinin kurmuş olduğu koloni Tona turistlerin ilk durağı oluyor. Kentteki Taganrog kasabasında ise edebiyat dünyasının iki ünlü ismi olan Rus yazar Anton Çehov ve Nobel Ödüllü yazar Micheal Sholokhoy burada doğumu şerefine eserler ile Dünyaca ünlü Kim Nazaretov Caz Okulu da Rostov kentinde bulunuyor. Avrupa’nın en büyük hayvanat bahçeleri arasında yer alan bir de devasa hayvanat bahçesine sahiptir. Ayrıca doğal güzellikler içerisinde balıkçılık, avcılık ve Don cinsi atlarla binicilik yapılabiliyor. Zengin tarihi, büyüleyici ve eşsiz Kazak kültürüyle dikkat çekmektedir. Avrupa'nın en büyük nehirlerinden biri olan Don Nehri, kolları; Azak Denizi'nin Taganrog Körfezi; Tsimlyansk rezervuarı; Don ve Azak bozkırları, önemlidir. Toplamda, bu bölgede federal yapıya sahip 8.000'den fazla arkeolojik miras objesi bulunmaktadır. Rostov-on-Don, Taganrog, Azov, Novocherkassk şehirleri merkezli turistik merkezlerdir. Bölge müzelerinde İskit altınlarının benzersiz koleksiyonları sergilenmekte olup, dondurulmuş çeşitli ulusal kültürlerini temsil eden mükemmel etnografik koleksiyonlar, Kazakların günlük yaşamlarından örnekler, 18.-20. Yüzyılın ünlü ressamlarının yaptığı resimler de yer almaktadır. Her yıl binlerce hacı Ortodoks kilisesini ve manastırını ziyaret etmektedir. Taganrog Körfezi'nin iklim koşulları, sanatoryum ve tatil endüstrisinin gelişimi için uygun koşullar yaratmaktadır.
Rostov-na-Donu ve Taganrog dışında bulunan merkezi ilgi çekici yerler şunlardır: Azak Tarihi-Arkeolojik ve Paleontolojik Müze-Rezervi, Azov Yerel Kültür Müzesi, Azak'taki Barut Mahzeni, Antik bir kent ve nekropolün kazısı ile Tanais Arkeoloji Müzesi-Rezervi, Aksay Askeri Tarih Müzesi, Novocherkassk'taki Don Kazakları Tarihi Müzesi ve Yermak Anıtı, Devlet Doğa Koruma Alanı “Rostovsky”,Manych-Gudilo - Rostov bölgesindeki görülecek yerlerdir.
Rostov Rusya daki en eski ve turistik şehirlerden biridir. Yaroslavl Oblastı da Nero Gölü’nün kıyısında bulunur. Kentin adı Rostov olmasına rağmen Ruslar tarafından Büyük Rostov anlamına gelen Rostov Veliky'nin kullanımı daha yaygındır. Bu isim onu Don Nehri kıyısında bulunan ve Rostov Oblastı’nın merkezi Rostov-na-Donu’dan ayırmak ve ondan daha geniş olduğunu ifade etmek için kullanılmıştır. Rostov'da bir demiryolu istasyonu vardır ve adı Rostov Yaroslayski'dir.
Rostov Oblastı’nın şehir ve kasapları ve nüfusları;
Rostov-na-Donu, 1.068.267- Taganrog, 281.947 - Şahtı, 222.592 – Novoçerkassk, 170.822 – Bataysk, 107.438 – Novoşahtinsk, 101.131 - Azak, 82.090 - Kamensk-Şahtinski, 75.632 - Gukovo, 66.648 - Salsk, 61.775 - Donetsk, 48.040 - Belaya Kalitva, 47.347 - Krasny Sulin, 44.187 - Millerovo, 38.498 - Aksay, 38.012 - Morozovsk, 29.222 - Zernograd, 28.840 - Zverevo, 25.356 - Semikarakorsk, 23.473 - Proletarsk, 19.572 - Konstantinovsk, 18.801 - Tsimlyansk, 15.444
Eğitimin oldukça gelişmiş olduğu Rostov şehrinde 150.000’den fazla öğrenci bulunduğu gibi 50’den fazla yükseköğretim kurumu da bulunuyor. Rostov-on-Don, üniversiteler, akademiler, kolejler, teknik okullar, özel okullar ve liseler, profesyonel kolejler ve genel eğitim okulları ve mesleki eğitim ilkokulları ve yükseköğretim kurumları da dâhil olmak üzere birçok öğretim kurumlarına ev sahipliği yapmaktadır. Şehrin en büyük eğitim kurumları:
Güney Federal Üniversitesi, Don Devlet Teknik Üniversitesi, Rostov Devlet Ekonomi Üniversitesi, Rostov Devlet Ulaştırma Yolları Üniversitesi (Demiryolu Mühendisleri Üniversitesi), Rostov Devlet İnşaat Mühendisliği Üniversitesi, Rostov Devlet Tıp Üniversitesi, Adını Sergei Rachmaninoff'tan alan Rostov Devlet Konservatuarı, Moskova Devlet Akademisi F.F. Ushakov Şubesi, Rostov Eparchy Dini Koleji, Rostov Girişimci Savunuculuk Enstitüsü, Rostov Yabancı Diller Enstitüsü, Rostov Uluslararası Ekonomi ve Yönetim Enstitüsü, Rusya Federasyonu İçişleri Bakanlığı Rostov Hukuk Enstitüsü, Rostov Beden Eğitimi ve Spor Enstitüsü (Küba Devlet Beden Eğitimi, Spor ve Turizm Üniversitesi şubesi), Rostov Sosyal ve Ekonomik Enstitüsü, Moskova Ekonomi, Yönetim ve Hukuk Enstitüsü Rostov şubesi, Güney Rusya Beşeri Bilimler Enstitüsü, Kuzey Kafkasya Kamu Hizmeti Akademisi, Kuzey Kafkasya Antropoloji ve Uygulamalı Psikoloji Enstitüsü, Beşeri Bilimler Modern Üniversitesi, Rusya Devlet Ticaret ve Ekonomi Üniversitesi, Yönetim, İşletme ve Hukuk Enstitüsü, Rusya Federasyonu Rusya Hukuk Akademisi Rostov Hukuk Enstitüsü, Rostov Devlet Mimarlık ve Sanat Akademisi, Adını M. B. Grekov'dan alan Rostov Sanat Koleji dir.
Ayrıca bir Fransız kültür merkezi (Alliance Francaise), bir İngiliz Konseyi ve Alman Goethe Enstitüsü (DAAD ve Bosch vakfı) ve bir Kore Kültür Merkezi bulunmaktadır.
Rostov İdaresi ve Rus Ortodoks Kilisesi Novoçerkassk Piskoposluğu Rostov'da bulunmaktadır. Rostov-na-Donu'ndaki diğer dini tesisler Roma Katolik "Rab'bin Akşam Yemeği Kilisesi", Eski İnananlar tapınağı, bir sinagog, bir cami ve Karma Kagyu Geleneğinin Elmas Yolu Budist Merkezi'dir. Ayrıca şehirde birkaç Ermeni ve Rum Ortodoks kilisesi bulunmaktadır ve Ermeni kiliselerinden biri Rostov'daki en eski yapıdır. Ermeni kiliselerinin tamamı şehrin Nahçıvan-na-Donu semtinde yer almaktadır. Rostov-na-Donu'ndaki Kutsal Teslis tapınağı eski Rus mimarisi tarzında yapılmıştır, cephesi parlak mozaiklerle dekore edilmiştir ve içinde resimlerle bezenmiş görkemli bir sunak vardır.
Şefaat Kilisesi, Rum Ortodoks Beşaret Kilisesi (Moskova Patrikhanesi'ne ait), St. Alexandra Kilisesi, Göğe Yükseliş Kilisesi, Kutsal Bakire Meryem'in Doğuşu Katedrali, Kronstadt St.John Kilisesi, Rostov-na-Donu Eski İnananlar Pokrovsky Katedrali, Diriliş Kilisesi, Rostov-na-Donu Asker Sinagogu ve Katedral Camii, Kutsal Haç Ermeni Apostolik Kilisesi (1792'de inşa edilmiştir), Büyük Şehit Panteleimon Ortodoks Kilisesi, Rostov Aziz Dimitri Ortodoks Kilisesi, Aziz George Ortodoks Kilisesi, Theotokos'un Şefaat Ortodoks Kilisesi, dini yapılarıdır.
Rostov-na-Donu'nun önemli yazarları arasında Anton Çehov, (2010 yılında Anton Çehov'a bir anıt dikildi.) Mihail Şolohov, Zakrutkin, Fadeyev, Safronov, Kalinin, Aleksandr Puşkin, Maksim Gorki, Sergey Yesenin, Şuşanik Kurghinian, Aleksey Nikolayeviç Tolstoy, Aleksandr Soljenitsin, Yuri Zhdanov ve Mikael Nalbandian bulunmaktadır.
1831'de Rostov'u ziyaret ettikten sonra Puşkin "The Don" adlı şiirini yayınladı. Puşkin Bulvarı'ndaki Puşkin anıtı bu sürece adanmıştır. Maksim Gorki, gençliğinde Rostov-na-Donu'nda liman işçisi olarak çalıştı. Vera Panova (1905-1973) bir Sovyet dönemi yazarıydı. Modern çağın Danil Korezky ve Tony Vilgotsky gibi isimleri de kayda değer kişilikler arasında yer almaktadır. Kentte 18 yıl yaşayan ve Rostov Üniversitesi'nde matematik okuyan Aleksandr Soljenitsin'e ait bir anıt yapılması şehir yetkilileri tarafından planlanmaktadır.
Kaynak;
https://russiatrek-org.translate.goog/rostov-oblast?_x_tr_sl=en&_x_tr_tl=tr&_x_tr_hl=tr&_x_tr_pto=sc
https://tr.wikipedia.org/wiki/Rostov
https://www-britannica-com.translate.goog/place/Rostov-oblast-Russia
https://rusyada.net/rostov-sehri-nerde/
https://p2k-stekom-acid.translate.goog/ensiklopedia/Oblast_Rostov?_x_tr_sl=id&_x_tr_tl=tr&_x_tr_hl=tr&_x_tr_pto=sc
https://www-russianlessons-net.translate.goog/russia/rostov/?_x_tr_sl=ru&_x_tr_tl=tr&_x_tr_hl=tr&_x_tr_pto=sc#google_vignette
https://www-wikiwand-com.translate.goog/nl/articles/Oblast_Rostov?_x_tr_sl=nl&_x_tr_tl=tr&_x_tr_hl=tr&_x_tr_pto=sc&_x_tr_hist=true
https://www.ttk.gov.tr/wp-content/uploads/2022/04/03-AgilSahmuradov.pdf
https://journals-openedition-org.translate.goog/belgeo/11686?_x_tr_sl=en&_x_tr_tl=tr&_x_tr_hl=tr&_x_tr_pto=sc
https://belleten.gov.tr/tam-metin/3701/tur
https://tr.wikipedia.org/wiki/Rostov-na-Donu
Cem Cüneyd Canan