07 Kasım 2024
|
PenzaOblastı |
1.266.348 |
97.097 |
43.200 |
Penza Oblastı,
Penza Oblastı, Rusya'nın Volga Federal ve Ekonomik Bölgesi'nde bulunmaktadır. Volga Yaylalarında yer almaktadır. Batı Rusya da, Volga Yaylası'nın batı kanadını kaplar ve en batıda Oka-Don Ovası'na doğru hafifçe alçalır. Kuzeyde Mordoviya Cumhuriyeti, doğuda Ulyanovsk Oblastı, güneyde Saratov, güneybatıda Tambov ve kuzeybatıda Ryazan ile komşudur. Oblastın idarî merkezi Penza şehridir. Moskova’nın 625 kilometre güneydoğusunda, Sura Nehri üzerinde yer almaktadır. Penza Oblastı'nın en yüksek noktası, Neverkino yakınlarında, deniz seviyesinden 342 metre yüksekliğe ulaşan Khvalynsk Dağları'nın isimsiz bir tepesidir.
Penza Oblastı'nda 3000'den fazla nehir vardır. Toplam uzunluğu 15.458 km'dir. En büyük nehirler şunlardır: Sure, Mokşa, Khopyor, Penza Nehri, şehre ismini vermiştir.
Penza, Rus sınır kale-şehri olarak kuruldu ve bugüne kadar, 16. Yüz yılın ortalarından kalma toprak surların kalıntıları şehir merkezinde, 1640 yılında inşa edilen Lomovskaya nöbet hattının kalıntıları da şehrin batı ucunda korunmuştur. Korunan Penza'nın bölgesel merkezi, 1663 yılında Vahşi Çayırlar sınırında bir Rus kalesi olarak inşa edilmiş, 1663 yılında Rus İmparatorluğu'nun güneydoğu sınırında bir karakol olarak kurulmuştur.
Penza, Mayıs 1663' de mimar Yuri Kontransky, Çar'ın emriyle, Rusya'yı Kırım Tatarlarının saldırılarından korumak için daha geniş bir kale inşa programının parçası olarak bir kale şehrinin inşasını yönetmek üzere Penza'ya geldi. Kremlin, bir köy ve soylular, küçük esnaf ve tüccarlar için mahallelerden oluşuyordu. Moskova hükümeti buraya Kazakları yerleştirdi, onlar da bir kale inşa ettiler ve ona "Cherkassy Ostroh" adını verdiler, özellikle Ruslar olmak üzere yeni yerleşimcilerin gelişi sayesinde Penza bölgesi böylece gelişti. Şehrin Kazak kökenleri ve ilk yerleşimcileri artık Cherkassy caddesinin adlarında ve "Cherkassy" tarihi bölgesiyle anılmaya başlandı.
Penza Eyaleti, 1718’de Kazan Valiliği için de kuruldu. 1774'te Yemelyan Pugachev liderliğindeki isyancı ordu, şehrin vatandaşlarının isyancı Kazakları karşılamasının ardından Penza'yı işgal etti. 15 Eylül 1780'de ayrı bir Penza Penza Valiliği oldu ve 5 Mart 1797'de feshedilerek Saratov Valiliği'ne katıldı. Şehrin gelişimini birkaç yüzyıl boyunca önceden belirledi. İmparatoriçe Büyük Katerina döneminde Penza'nın ilk genel planı çizildi, 6 Ekim 1785'te onaylandı. Şehir, St. Petersburg'un doğrusal yapısına uygun olarak yeniden inşa edildi. Penza'nın orijinal ve ayırt edici özelliğiyle, planlamasını 17. yüzyılın Avrupa şehir planlama eğilimlerine aşina olan ilk inşaatçılarına borçludur. Alman Joseph von Sommer (Moskova Servisi Yarbay Osip Zumerovsky) ve Polonyalı asilzade Yuri Kotransky. Sonraki 18. yüzyılın sonunda, Catherine'in Penza için ana planını uygulama sürecinde, eski sokakların sadece bazı bölümleri düzeltildi, yol ve kaldırımların standart genişliği belirlendi. Şehrin yeniden geliştirilmesinden önce, hizmet veren banliyö nüfusunun merkezden banliyö köylerine ve çorak arazilere yeniden yerleştirilmesi geldi. Şehrin Upland kısmının yeni oyulmuş mahalleleri, yaşamak için daha rahattı ve soylular ve seçkin tüccarlar tarafından iskân edildi. Başlangıçta, kale sadece bir savunma kompleksi değil, aynı zamanda geniş bir bölgenin idari merkeziydi. O yere vali, arşivler, hazine, hapishane, cephanelik ve bölgesel devletçiliğin diğer araçları yerleştirildi. Kalede bölgenin ana katedrali - Spassky ve şehrin ana meydanı - Katedral vardı. 1785 Genel Planına uygun olarak, harap kale, ticaret sıraları ve duvarlarına bitişik filistinli binalar söküldü. Temizleme sonucunda posadskaya Nikolskaya kilisesi kendiliğinden oluşan binaların ortamından çıktı ve uyumlu bir görünüm kazanarak şehrin gerçek bir dekorasyonu haline geldi.
Penza Valiliği 9 Eylül 1801'de yeniden kuruldu. İlk taş evler 1801'den sonra ortaya çıkmaya başladı ve 1809'da Penza'nın nüfusu 13.000'den fazla kişiye ulaştı.
1918'de Vladimir Lenin, Penza bölgesinde ki komünistlere “beşkulak bölgesinin ayaklanması"ndan şikâyet eden bir telgraf gönderdi. 100 "toprak ağası, zengin, kan emici"nin halk önünde asılmasını, tahılın ele geçirilmesini ve rehinelerin serbest bırakılmasını talep etti Bu telgraf, dönem ve Lenin hakkında yazılmış birçok tarihi eserde kullanılmıştır. Rus iç sırasında, Çekoslovak Lejyonları Penza'da bir Bolşevik karşıtı ayaklanma başlattı. Penza Oblastı, 1928'e kadar varlığını sürdürdü. Spassky Katedral 1934 yılında Komünistler tarafından yıkılmış ve 2010-2022 yılları arasında yeniden inşa edilmiştir.
1928 ile 1937 yılları arasında eski valiliğin toprakları bir dizi idari dönüşümden geçti ve 1937'de Tambov Oblastının bir parçası haline geldi. 4 Şubat 1939'da modern Penza Oblastı, Tambov Oblastı'ndan ayrılarak kuruldu. Penza Oblast’ın ilk sekreteri Alexander Kabanov oldu. Sovyet döneminde şehir bölgesel bir endüstri merkezi olarak gelişti.
Günümüzde Penza şehri bölgesel bir yüksek öğrenim merkezi olarak görülmektedir.Bunlar; Penza Devlet Üniversitesi, Pedagoji Üniversitesi, Tarım Akademisi, Penza Devlet Teknoloji Üniversitesi, Penza Mimarlık ve İnşaat Üniversitesi, Penza Topçu ve Mühendislik Enstitüsü, Moskova Ekonomi, Yönetim ve Hukuk Enstitüsü'nün Penza şubesi, Rusya Devlet Yenilikçi Teknolojiler ve Girişimcilik Üniversitesi Penza Şubesi dir.
Penza da 13 kolej ve 77 devlet okulu bulunmaktadır. Penza'nın en büyük repertuar tiyatrosu, AV Lunacharsky’nin adını taşıyan Penza Oblast Drama Tiyatrosu'dur. Bir diğer önemli ve benzersiz tiyatro ise Natalia Kugel tarafından kurulan ve Rus tiyatro yönetmeni Vsevolod Meyerhold’un eski evinde bulunan Doktor Dapertutto Tiyatrosu'dur. Bunun yanısıra Penza GV Myasnikov’un adını taşıyan Tek Resim Müzesi de dahil olmak üzere dört müzeye ve üç sanat galerisine ev sahipliği yapmaktadır.
Savaş öncesi yıllarda Sovyetler Birliği, nüfusun tekdüze ve ebedi yasalarının bulunmadığını savunan Marksist nüfus teorisi tarafından yönlendiriliyordu. Her bir tarihsel dönemin kendine özgü bir nüfus yasası vardır. Sosyalist nüfus yasası, sosyalizm altında sözde «mekanik nüfus hareketinin» doğası gereği yalnızca planlı ve örgütlü olabileceğini varsayar. 1930'ların başından beri, «nüfus göçü» terimi aslında ne bilimsel makalelerde ne de nüfus hareketliliğinin kayıtlarında kullanılmamıştır. Yerine «nüfusun bölgesel yeniden dağıtımı» terimi konmuştur.
RSFSC sanayi bölgelerinin nüfusunun yenilenmesinin ana kaynakları arasında, Orta Rusya ve Volga bölgelerinin kırsal nüfusu (Kursk, Ryazan, Tambov, Oryol, PENZA bölgeleri, Mordovya ASSC, vb.), Donetsk kömür havzası - esas olarak RSFSC'nin güneyinde (Ordzhonikidze ve Krasnodar Krayı, Rostov Oblastı), ayrıca Transkafkasya Birlik Cumhuriyetleri, Ukrayna SSC - Poltava, Çernigiv, Sumi, Jitomir bölgeleri, vb. yer alıyordu.
Sovyetler Birliği'nde kendiliğinden göçün üstesinden gelmek için yasal ve sosyal temeller savaştan çok önce atılmıştı. Hem ekonomik hem de politik öncelikleri endüstriyel işletmelere işgücü sağlamaya yönelten JV Stalin, 23 Haziran 1931'de işletme müdürleri toplantısında yaptığı konuşmada, "kolektif çiftliklerle yapılan sözleşmelere uygun olarak örgütlü bir şekilde işgücü alımı" görevini koydu. Böylece, işgücünün işe alınması üzerinde doğrudan bir kontrol kurma girişimi yapıldı. Bu ilkenin mantıksal devamı, bölgesel nüfus hareketi üzerinde kontrol kurmaktı. JV Stalin'in koyduğu görevi yerine getiren Sovyetler Birliği Merkez Yürütme Komitesi (MSK) ve Sovyetler Birliği Halk Komiserleri Konseyi (ÇKP), 27 Aralık 1932'de «SSCB'de birleşik bir pasaport sistemi kurulması ve pasaportların zorunlu olarak kaydedilmesi hakkında» bir karar aldı. O zamandan beri, yetkililer vatandaşların ikamet ve çalışma yerlerini özgürce seçme haklarını ısrarla kısıtlıyordu. Köylülere pasaport verilmediğinden, bireysel göç hakları özellikle ciddi şekilde ihlal ediliyordu.
SSCB ulusal ekonomisini geliştirmeye yönelik üçüncü beş yıllık plan, başlangıçta ulusal ekonominin tüm sektörlerinde işçi ve çalışan sayısında %21'lik bir artış öngörmüştür. Uygulanmasının ilk yıllarında, yıllık işgücü alımı yaklaşık 800-850 bin kişiye eşitti, sonraki yıllarda yıllık istihdamın 1,5-2 milyon kişiye ulaşması öngörülmüştür. İşçiler çoğunlukla Orta Rusya'dan (Kursk, Orel, Voronej, Tambov bölgeleri ve diğerleri) ve Güneydoğu bölgesinden (PENZA Oblastı, Tatar ASSR ve diğerleri) işe alınmıştır.
Penza şehrinin Tarihsel nüfusu; 1897-59.981, 1926-90.813, 1939-159.776, 1959-255.481, 1970-373.650, 1979-482.916, 1989-542.612, 2002-518.025, 2010-517.311, 2021-501.109
Penza Oblastı Nüfus; 1.266.348 ( 2021 Nüfus Sayımı ); 1.386.186 ( 2010 Nüfus Sayımı );1.452.941 ( 2002 Nüfus Sayımı ); 1.504.309 ( 1989 Sovyet nüfus sayımı ). Penza Oblastı'ndaki şehirlerin 2021 nüfus sayımı: Belinsky-8.656, Gorodishche -7.796, Kamenka -33.491, Kuznetsk -78.390, Nizhny Lomov-20.421, Nikolsk-19.873, PENZA-501.109, Serdobsk-30.220, Spassk-6.936, Sursk-6.034, Zareçni-58.510, olduğu görülmektedir.
Penza da etnik yapıya baktığımızda; Ruslar : %86,8 - Tatarlar: %6,4 - Mordvinler : %4.1 - Ukraynalılar : %0,7 - Çuvaşlar : %0,4 - Ermeniler: %0,3 - Diğer etnik kökenler: %1,3
2012 anketine göre, Penza Oblastı nüfusunun dini yapısı; Rus Ortodoksluğu-%62,9, Diğer Ortodoks- %0,7, Diğer Hıristiyanlar-%2,2, İslâm-%7,7, Ruhsal ama dindar değil-12,6%, Ateizm ve dinsizlik-%9,1, Diğer ve beyan edilmemiş-%4,8
Volga ırmağının orta çığırı, Kama nehri ve Ural dağları arası, eski Türk İdil Boyu Bulgar Devleti (8-14.yy.) ve onun varisi Kazan Hanlığı'nın (1437-1552) sahasını kapsayan bölgeye günümüzde Türk ve Fin kavimleri ile Ruslar yerleşmişlerdir. Bugün bu bölgede, Rusya Federasyonunun Volga Ekonomik bölgesini oluşturan 3 Türk cumhuriyeti (Çuvaşistan, Tataristan, Başkurdistan), 3 Fin cumhuriyeti (Mari-El, Udmurt ve Mordovya) ile 8 idarî bölge (oblast) yer almaktadır. Ayrıca Ural bölgesinde yer alan Çelyabinsk ve Sverdlovsk oblastlarının ve Kuzeybatı bölgesinde yer alan Komi cumhuriyetinin bir kısmını da kapsamaktadır. 2002 nüfus sayımına göre İdil-Ural bölgesinde yaşayan Türk nüfusu miktarı ve oranı
|
OBLAST |
İd.BirimAlanı(km2) |
TOP. NÜF |
TÜRK NÜFUS |
TÜRK Oranı (%) |
|
Başkurtistan Cum. |
143.600 |
4.104.336 |
2.345.642 |
57,2 |
|
Çelyabinsk Oblastı |
87.900 |
3.603.339 |
429.329 |
11,9 |
|
Çuvaşistan Cum. |
18.300 |
1.313.754 |
927.637 |
70,6 |
|
KirovOblastı |
120.800 |
1.503.529 |
49.398 |
3,3 |
|
Komi Cum. |
415.900 |
1.018.674 |
35.215 |
3,5 |
|
Komi-permyakÖzr |
32.900 |
136.076 |
1.418 |
1,0 |
|
Mari-Cum. |
23.200 |
727.979 |
52.918 |
7,3 |
|
MordovyaCum. |
26.200 |
888.766 |
48.975 |
5,5 |
|
NiznyNovgorodOb |
76.900 |
3.524.028 |
73.742 |
2,1 |
|
Orenburg Oblastı |
124.000 |
2.179.551 |
375.125 |
17,2 |
|
PENZAOBLASTI |
43.200 |
1.452.941 |
97.097 |
6,7 |
|
Perm Oblastı |
127.700 |
2.683.345 |
192.861 |
7,2 |
|
Samara Oblastı |
53.600 |
3.239.737 |
275.011 |
8,5 |
|
Saratov Oblastı |
100.200 |
2.668.310 |
177.346 |
6,6 |
|
Sverdlovsk Oblastı |
194.800 |
4.486.214 |
244.062 |
5,4 |
|
Tataristan Cum. |
68.000 |
3.779.265 |
2.160.528 |
57,2 |
|
Udmurtya Cum. |
42.100 |
1.570.316 |
121.845 |
7,8 |
|
Ulyanovsk Oblastı |
37.300 |
1.382.811 |
288.731 |
20,9 |
|
TOPLAM |
1.736.600 |
40.262.971 |
7.896.880 |
19,6 |
Rusya'nın en önemli endüstri bölgelerinden birine karşılık gelen Orta İdil-Kama nehirleri ve Ural dağları arasındaki bölgede yer alan üç Türk özerk cumhuriyeti ile bunlara komşu bulunan diğer özerk cumhuriyetler ve oblastlarda, 2002 nüfus sayımına göre toplam 7,9 milyon Türk yaşamaktadır. Ki bu miktar Rusya Federasyonu’ndaki toplam Türk nüfusunun % 65’ine bir başka ifadeyle 2/3’sine karşılık gelir.
1950'lerin başlarında SSCB'nin beden eğitimi ve spor alanındaki devlet politikasının stratejisi Penza bölgesinde; Görevi, fiziksel olarak güçlü, sağlıklı, motive olmuş, yüksek performanslı iş gücü ve Anavatan savunması yapabilen "komünizmin inşaatçılarını" eğitmekti. Sovyet modelinin bu faaliyet kapasitesi değişebilir, Penza Bölge Yürütme Komitesi'ne bağlı Beden Eğitimi ve Spor Komitesi, Temel faaliyet alanları TRP ikonlarının hazırlanması; spor bölümlerinin ve hakem kolejlerinin oranları; spor müsabakalarının düzenlenmesi ve düzenlenmesi vb. idi.
Bölgede 316 omurgalı türü bulunmaktadır, bunlar arasında; yaklaşık 10 tür amfibi, yaklaşık 200 kuş türü, yaklaşık 8 tür sürüngen, yaklaşık 68 memeli türü. Penza Oblastı sularında yaklaşık 50 balık türü vardır. En büyük su kütlesi olan Sursko rezervuarı yaklaşık 30 türe ev sahipliği yapmaktadır. Ticari türler arasında çipura, gümüş çipura , sudak, ide ve yayın balığı bulunur. Nehirlerde ve küçük göletlerde hamamböceği, levrek, sazan ve turna balığı yaşar. Doğal sularda bulunan en değerli balık ise sterlet'tir.
Penza Oblastı Volga ekonomik bölgesinin bir parçasıdır. Oblast, Rusya'nın önde gelen buğday, çavdar, yulaf, darı, karabuğday, tahıl ve yem bitkileri, sebzeler, patates, hardal et üreticilerinden biridir.
Oblast'ın ana endüstrileri makine mühendisliği, kereste ve tarım ürünlerinin işlenmesi, kimyasallar ve petrokimyasallar ve hafif imalattır. Endüstri, 2015 yılında işgücünün %26,6'sını istihdam etmiş ve GRP'nin %33,0'ına katkıda bulunmuştur.
Penza da görülmesi gereken yerler; Troitse-Scanov Manastırı, Devlet Lermontov Müzesi ve Tarkhany Rezervi, Spasskaya Kulesi, Penza Sanat Galerisi, Penza Bölge Müzesi, Penza Eyalet Üniversitesi, Penza Mimarlık ve İnşaat Enstitüsü, Central Park, Çocuk Parkı ve Botanik Bahçesi, Şehir stadyumu, buz pateni pisti ve yüzme havuzu.
Penza bölgesinde yetişmiş bilinen isimler; Vasili Klyuçevski (1841–1911), Aristarkh Lentulov (1882–1943), Yevgeny Rodionov (1977-1996) İslam'a geçmeyi ve düşman saflarına geçmeyi reddettiği için Çeçen esaretinde öldürülen bir Rus askeri), Victor Skumin (1948–),Natalya Starovoyt,
YARARLANDIĞIM KAYNAKLAR;
https://populationandeconomics.pensoft.net/article/81466/
https://www-britannica-com.translate.goog/place/Penza-oblast-Russia
file:///D:/Users/Admin/Desktop/%C3%A7ulpan%20emlak%20facebook%20foto%C4%9Fraflar/30_RusyaFederasyonu_nda_Turk_Toplulukl.pdf
https://tr.wikipedia.org/wiki/Penza_Oblast%C4%B1
https://en.wikipedia.org/wiki/Penza_Oblast
Cem Cüneyd Canan