30 Kasım 2025
Tambov Oblastı (bölgesi), Rusya'nın batısında bulunan, başkente yakın, avantajlı bir coğrafi konuma sahiptir. Tambov bölgesi, Merkez Federal Bölgesi (CFD) ve Merkez Çernozem (kara toprak) bölgesinin bir parçasıdır. Bölgenin yüzölçümü 34,5 bin km2'den fazladır; kuzeyden güneye uzunluğu yaklaşık 250 km, batıdan doğuya uzunluğu ise yaklaşık 200 km'dir. Bölgenin idari merkezi olan Tambov şehri, Moskova'nın 480 km güneydoğusunda yer almaktadır. Bölge, Ryazan, Penza, Saratov, Voronej ve Lipetsk oblastlarıyla sınır komşusudur. Tombov Oblast’ı Batı Rusya da Oka ve Don nehirlerinin alçak, düz ovasında, geniş çam ormanları Tsna ve Vorona nehirleri boyunca yer almaktadır.
Tambov bölgesinin bilinen en eski nüfusu olany Mordoyyalılar - Moksalar, MÖ 6. Yüz yıldan itibaren yerel etnik gruplardan oluşan bir ulus olarak ortaya çıkmıştır. İlk Rus yerleşimciler Moğol öncesi dönemde gelmiş, ancak nihai yerleşim 17. Yüzyıl da gerçekleşmiştir. Rusya'nın güney sınırlarını Tatar akınlarından korumak ve Kara Toprak bölgesini daha da geliştirmek için Rus hükümeti surlarla çevrili Kozlov (1635) ve Tambov (1636) şehirlerini inşa etmiştir . Bu şehirler, Rus topraklarına yönelik göçebe akınlarının ana yolunu korumuş ve bölgenin hızla yerleşmesinin önünü açmıştır.
Kozlovski Uyezd’i (idari bölge) aslen Tambov bölgesinde bulunuyordu. Büyük Petro'nun 1708 ve 1719'daki idari reformları sırasında Azak Valiliği’nin bir parçası haline geldi. Yeni idari birimler, 1779'da Tambov Valiliği’ni ve 1796’dan itibaren 66,5 bin lik km2 bir alanı 12 ilçeye bölen Tambov Valiliği’ni kurdu. Sınırlarında neredeyse hiçbir değişiklik yapılmayan Valilik, 1928 yılına kadar varlığını sürdürdü.
Rusİmparatorluğu'nun guberniyalarından biriydi. Guberniya, günümüz Tambov Oblastı ve çevresini kapsamaktaydı. Guberniyanın merkezi Tambov idi. Guberniya, 1796 yılında Tambov Genel Valiliği'nin yerine kurulmuş olup 1928 yılında Tambov Oblastı adını aldı. Tambov Guberniyası, Borisoglebsk, Kirsanov, Kozlov, Lebedyan, Lipetsk, Morşansk, Spassk, Şatsk, Tambov, Temnikov, Usman ve Yelatma olmak üzere 12 uyezde ayrılmaktaydı.
Sovyet yönetiminin Tambov bölgesi üzerinde kontrol kurma girişimi, 1918 baharında "Kızıl Sonya"nın (Sofia Nukhimovna Gel'berg) yenilgiye uğratılmasına ve idam edilmesine yol açtı. Rus iç savaşı sırasında, 1920-1921 yıllarında Tambov Valiliği'nde Bolşevik karşıtı bir ayaklanma olan Tambov İsyanı patlak verdi. Tambov Oblastı, 27 Eylül 1937’de Voronej ve Samara Oblastlarından nihai olarak oluşturuldu. Oblast, 4 Şubat 1939'da Penza Oblastı’nın (Tambov'a katılmadan önce Kuybışev'in bir parçasıydı) ayrılmasıyla bugünkü haline kavuştu.
Tambov’un içinde yer aldığı, Kazan Hanlığı (1437-1552) 1437-1556 yıllan arasında Karadeniz’in kuzeyinde İdil-Ural bölgesinde hüküm süren bir Türk devletidir. Adını Kazan şehrinden alan Kazan Hanlığı, Türk-İslâm muhitinin kuzeydoğu kısmında, önemli ulaşım yollarından birini teşkil eden İdil (Volga) nehrinin orta mecrasında eski İdil Bulgar Devleti sahası üzerinde kurulmuştur. Kazan Hanlığı’nın sınırları yaklaşık olarak bugün Rusya Federasyonu’na bağlı Tataristan, Çuvaşistan, Udmurt, Mari ve Başkırdistan özerk cumhuriyetleriyle Ulyanovsk (eski Simbir), Penza, Saratov, Kuybişev, Perm, Tambov ve Ryazan vilâyetlerini içine alıyordu. Güneyinde Astrahan Hanlığı, doğusunda ve güneydoğusunda Nogay Hanlığı, güneybatısında Kırım Hanlığı, batısında Moskova Knezliği, kuzeyinde Fin boylarıyla meskûn geniş alanlar ve kuzeydoğusunda Sibirya Hanlığı bulunuyordu.
Tambov Oblast’ında Tarihsel nüfus hareketleri; 1897-2.684.030, 1926-2.726.914, 1959-1.549.001, 1970-1.511.938, 1979-1.390.048, 1989-1.320.763, 2002-1.178.443, 2010-1.091.994, 2021-982.991, 2025-946.010 şekliyle devamlı azalma görülmektedir. Ruslar %97 – Ukraynalılar %0,7 – Ermeniler %0,4 – Roman Halkı %0,4 – Diğerleri %1,5 ve İdari veri tabanlarından 22.708 kişi kayıt altına alınmış ve etnik kökenini beyan edememiştir. Bu gruptaki etnik köken oranının beyan edilen grupla aynı olduğu tahmin edilmektedir. 8.000 Türk nüfus bulunmaktadır.
2012 yılı itibariyle Tambov Oblastı’nın dini yapısı; Rus Ortodoksluğu %78,4 – Diğer Hıristiyanlar %1 – Ruhsal ama dindar değil %6,7 – Ateizm ve Dinsizlik %10 – Diğer ve beyan edilmemiş %3,9 dir. Rusya’daki Müslümanların bölgelere göre yüzdelerine baktığımızda, Tambov Oblastı’nda bu oranın % 0,25 olduğunu görürüz.
Tambov’da dini yapıya baktığımız da, Moskova Finans Üniversitesi sosyologları, 250.000'den fazla nüfusa sahip tüm Rus şehirlerinde yaşayanlara, bu kişilerin "yaşamlarına Ortodoks kültürünün nüfuz etme" düzeyini belirlemek için bir anket uyguladı. Ancak anket, İslam ve paganizmin hangi noktalarda etkili olduğunu da belirledi.
Araştırmacılar, özellikle Rus kent sakinlerine dini uygulamalara ne kadar ilgi duyduklarını veya bu uygulamalarla ne kadar ilgilendiklerini sordular. Bu sayede, şehirleri Rus Ortodoksluğu, İslam ve paganizm konusundaki ilgilerine göre sıralayabildiler. Bilim insanları bu ölçümü kullanarak ülkenin "en Ortodoks" on şehrini sıraladı. Bunlar Lipetsk, Kursk, Saransk, Moskova, Belgorod, Voronezh, Tambov, Ryazan, Ulyanovsk ve Kaluga'dır. “En Müslüman” on şehir Makhachkala, Grozni, Kazan, Naberezhny Chelny, Ufa, Sterlitamak, Stavropol, Astrakhan, Nizhnevartovsk ve Rostov-na-Donu'dur.
Sosyologlar, antik Rus ve Hristiyanlık öncesi inançlar da dâhil olmak üzere pagan ve neo-pagan dinlere en fazla ilgi duyan on şehrin Komsomolsk-na-Amure, Stavropol, Belgorod, Magnitogorsk, Sterlitamak, Lipetsk, Kostroma, Novorossiisk, Taganrog ve Tula olduğunu bildiriyor. Birkaç şehir birden fazla listede yer alıyor. Moskovalılar hem Ortodoksluğa hem de İslam'a büyük ilgi gösteriyor. Lipetsk, Kaluga, Kursk, Belgorod ve Tambov sakinleri hem Ortodoksluğa hem de neo-paganizme büyük ilgi gösteriyor. Stavropol, Simferopol, Nijniy Novgorod ve Magnitogorsk sakinleri ise İslam ve neo-paganizme yüksek düzeyde ilgi gösteriyor.
Hac turizmi; Tambov bölgesi hacılar arasında oldukça popülerdir. Tambov bölgesinde 288 aktif Ortodoks kilisesi ve 6 manastır bulunmaktadır. Bunlar arasında Tambov'daki Kurtarıcı'nın Başkalaşım Katedrali, Michurinsk'teki Aziz İlyas Kilisesi ve Bogolyubsky Katedrali, Morshansk'taki Morshansky Trinity Katedrali ve Tambov'un merkezindeki Kazan Manastırı'nın çan kulesi gibi önemli Ortodoks mabetleri de bulunmaktadır.
Tambov da Müslümanların yaşadıkları bazı olaylar vardır. Bunlardan birincisi; Tambov cami inşaatı konusu incelenerek Bölgesel Kalkınma Bakanlığı'na sunuldu. Tambov Bölgesi Müslümanlar Örgütü'ne yazılı bir bildirim gönderildi.
"Cumhurbaşkanlığı İdaresi'ne, vatandaş ve kuruluşların başvurularını değerlendiren Komite'ye bir e-posta gönderdik. Kısa sürede yanıt aldık. Şimdi Bölgesel Kalkınma Bakanlığı'ndan yanıt bekliyoruz. İbadethanemiz her zamanki gibi çalışıyor. Haftada en az 200 kişi cuma namazını kılıyor" dedi Rusya Müslümanlar Haber Ajansı'nın bildirdiğine göre Tambov Bölgesel Müslümanlar Örgütü Başkanı.
Topluluk ayrıca Rusya Kamu Odası'na - Vicdan ve Din Özgürlüğü Komisyonu'na - bir mektup gönderdi. Abduragim Hacı İlyasov'a göre, mescidin yanına cami ve "Avrupa" Alışveriş Merkezi'nin resimlerinin yer aldığı, gelecekteki inşaatların planını gösteren yeni bir poster asıldı. Daha önce de benzer bir poster asılmıştı, ancak üzerinde cami yoktu. Cami inşaatı için arazi 2003 yılında tahsis edildi.
İkincisi ise; Tambov kasabası yetkilileri, Kurban Bayramı tatili süresince Müslümanların kurban kesmesi için özel bir alan ayırmayacak.
Tambov kasabası Müslüman cemaatinin temsilcileri, kasaba yönetimine kurban kesmek için bir arazi tahsis edilmesi çağrısında bulundu. İmam Abduragim İlyasov, cemaatin özel bir alanda kurban kesmeye karar verdiğini söyledi. Ancak Tambov belediyesi, "inançlılara saygılarımızla" bayram kutlamaları için özel bir alan tahsis edemeyeceklerini söyledi. Yetkililer, başvurunun geç yapıldığını belirtti. Moskova, Kazan, St. Petersburg ve Rusya'nın diğer bölgelerindeki yetkililerin, birkaç yıldır Kurban Bayramı'nda dini ritüeller için özel mekânlar ayırdıklarını belirtelim.
Çeçenistan’ın Yalho köyünde, 8 Şubat 1944 günü dünyaya gelen Cahar Dudayev’in Orta öğrenimini Çeçenistan’da tamamladıktan sonra 1960 yılında Vladikafkas’taki Fen Fakültesi’nin Fizik-Matematik bölümüne devam etti. Ardından, Tambov Askeri Pilot Yüksekokulu’na girmeyi başardı ve 1962’de mezun oldu. 1966 yılında Uzun Mesafe Uçak Pilotluğu ve Mühendisliği Bölümü’nü bitirdi. 1969’da eşi Alla ile evlendi ve 1970’te ilk oğlu Ovlur, 1973’te kızı Daana ve 1983’te de ikinci oğlu Degi dünyaya geldi.
Bölgenin toplam ulaşım güzergâh uzunluğu 20.055,4 km olup, bunlar: demiryolları 754,6 km; motorlu yollar 19 300,8 km. dir. "Tambov" Havalimanı, bölge merkezine 10 km uzaklıkta, Donskoye köyünde yer almaktadır. Havalimanı, Merkez Çernozem bölgesinde düzenli uçuşlar sağlayan tek faal hava altyapısı tesisidir. 2024 yılında Moskova, St. Petersburg ve Kazan'a düzenli uçuşlar gerçekleştirilmiştir.
Tambov bölgesindeki yükseköğretim sistemi, nüfus için yüksek bir yaşam kalitesi sağlamayı amaçlayan ana kollardan biridir. Bölgenin kalkınma özellikleri nedeniyle, bilimsel destek, temel sanayi faaliyetlerinin (tarım alanı ve endüstriyel üretim) gerekli bir bileşenidir.
Şehirde iki üniversite bulunmaktadır: Derzhavin Tambov Devlet Üniversitesi ve Tambov Devlet Teknik Üniversitesi, Tambov Sanat Galerisi, Rus ve Batı Avrupalı sanatçıların geniş bir tuval koleksiyonuna ev sahipliği yapmaktadır. Rusya'nın en eski drama tiyatrosu Tambov'da yer almaktadır; .ayrıca iki üniversite, iki askeri kolej, bir müzik okulu, yerel kültür müzesi ve diğer kültürel kurumlar da bulunmaktadır.
Tambov Bölgesi'ndeki en eski ve tek tarımsal yüksek öğrenim kurumu, tarımsal-endüstriyel kompleks alanında kalifiye eleman yetiştiren bir eğitim merkezi olan Michurinsk Devlet Tarım Üniversitesi'dir (MSAU). Üniversite, Merkez Federal Bölge Tarım Üniversiteleri Birliği üyesidir ve Tambov bölgesindeki Michurinsk şehrinin bilim ve sanayi kompleksinin en önemli merkezlerinden biridir. Şu anda Tambov bölgesindeki sürekli tarım işletmeciliği eğitim sisteminde üniversiteyle birlikte 42 okul, 12 kolej ve 3 anaokulu faaliyet göstermektedir. Endüstriyel, bilimsel, insani ve yenilikçi faaliyetler alanlarında modern eğitim teknolojileri ve programları geliştirilmektedir.
2024 yılı hayvancılık sektörü sonuçlarına göre Tambov Bölgesi, tüm çiftlik kategorilerinde canlı ağırlık olarak kasaplık hayvan ve kümes hayvanı eti üretiminde Merkez Federal Bölgesi ve Rusya'da 5. sırada yer almaktadır: kümes hayvanı eti üretiminde Merkez Federal Bölgesi'nde 2. ve Rusya'da 3. sırada, domuz eti üretiminde Merkez Federal Bölgesi'nde 5. ve Rusya'da 6. sırada yer almaktadır..
Tambov Bölgesi hayvancılık sektöründe, büyükbaş ve kümes hayvanı eti üretimi yoğun bir şekilde gelişmektedir. 2024 yılında canlı ağırlıkta et üretiminde 653,4 bin ton ile tarihi bir rekor daha kırılmıştır. Domuz eti ve kümes hayvanları, et üretiminde en büyük payı oluşturmaktadır (Rusya Federasyonu'ndaki bölgenin 2024 yılı sonu itibarıyla domuz eti üretimindeki payı %3,9, kümes hayvanı eti ise %5,4'tür). Bu alanlarda bölge, uluslararası pazarda rekabet edebilecek düzeyde gıda üretimi anlamına gelen ihracat potansiyelini geliştirmektedir. Sığır ve süt ineği ile kümes hayvanı beslenir.
Bitkisel üretim alanında Tambov Bölgesi, tahıl, ayçiçeği, şeker pancarı ve soya fasulyesi üretiminde Rusya'nın önde gelen bölgelerinden biridir. Gıda ve işleme sanayiinde 2024 yılı sonu itibarıyla Tambov bölgesi: Tahıl ürünlerinden un üretiminde Merkez Federal Bölgesi'nde 1., Rusya'da 2. (bölge tarihinde ilk kez), et ürünleri üretiminde Merkez Federal Bölgesi ve Rusya'da 3., şeker üretiminde Merkez Federal Bölgesi'nde 3., Rusya'da 4., karma yem üretiminde Merkez Federal Bölgesi'nde 4., Rusya'da 5., bitkisel yağ üretiminde Merkez Federal Bölgesi'nde 6., Rusya'da 17. sırada yer almaktadır.
Önemli bir tarım merkezi olan Oblast da başlıca ürünler; kış çavdarı, bahar buğdayı, mısır, yulaf ve darıdır. Ayçiçeği birincil endüstriyel üründür. Şeker pancarı, kenevir ve tütün; patates, kavun vd. yetiştirilir.
Başlıca yerleşim yerleri; Tambov, Micurinsk, Rasskazovo, Morsansk, Kotovsk, Uvarovo, Stroitel, Kirsanov, Zherdevka ve Pervomaysk dır. Kırsal yerleşim yerleri ise; Aleksandrovka, Bondari, Bukari, Donskoye, Fonovka, Gavrilovka 2-ya, Glazok, Inokovka, Kotovskoye, Lavrovo, Lvovo, Mozdok, Petrovskoye, Pichayevo, Sampur, Satenka, Satino, Şapkino, Staroyuryevo ve Usovo dur.
1920-1921 TAMBOV isyanı, Rus iç savaşı sırasında Bolşeviklerin meydan okurcasına en büyük ve en iyi organize olan köylü isyanlarından tutuklandı. Ayaklanma, modern Tambov bölgesi bölgeleri ve Moskova'nın 480 kilometreden (300 mil) daha az kısmı Voronezh Oblastı'nın bir bölümünde gerçekleşti.
Sovyet tarihindeki isyanında isyan, Bolşevikler'in karşı çıktığı Sosyalist Devrim Partisi'nin eski bir yetkilisi Alexander Antonov'un adını taşıyan Antonovschina ('Antonov'un İsyanı') olarak adlandırıldı. Ağustos 1920'de şiddetli bir şekilde el atılmasına karşı direniş başladı ve Kızıl Ordu, Çeka birimleri ve Sovyet Rusya'nın karşısında gerilla savaşına dönüştü. Köylülerin büyük kısmı 1921 yazında yok edildi, küçük gruplar ertesi yıla kadar devam etti. Ayaklanmanın bastırılması sırasında yaklaşık 100.000 kişinin tutuklandığı ve yaklaşık 15.000 kişinin öldürüldüğü tahmin edilmektedir. Kızıl Ordu köylülerle savaşmak için kimyasal silahlar kullanıldı.
. Bilinen "Kahramanlar", Sovyet hükümet sisteminin cezalandırıcı ve baskıcı organlarında çeşitli görevlerde bulunmuş ve 1920-21 yıllarında Tambov Guberniyası'nda yaşanan köylü ayaklanmasının bastırılmasında aktif rol almışlardır.
Ağustos 1920’de A.G. Shlikhter konuşmasından sonra İl Gıda Tedarik Komitesi'nden silahlı bir müfreze, talep edilecek tahılı aramak için Tambov'un yetmiş beş kilometre güneyindeki Kamenka köyüne girdi. Müfreze köyden ayrılırken pusuya düşürüldü ve imha edildi. Köylüler, kendilerine gönderilen birkaç cezalandırıcı müfrezeyi daha yendi. Yerel Sosyalist Devrimciler tarafından örgütlenen ve Aleksandr Antonov adında karanlık bir şahsiyet tarafından yönetilen bu isyan, kısa sürede ilin en zengin bölgelerini sardı ve on binlerce Sovyet askeri ile Kızıl Ordu'nun en iyi komutanlarının çoğunun katılımıyla bastırıldı.
Bu ayaklanma, Tambov eyaletinin iç savaş tarihinde tek örnek değildi. Tambov Komünist hükümeti bu dönem boyunca zayıftı ve eyaleti yönetme girişimlerinde birçok dezavantajla karşılaştı; oysa "yönetim" aslında orduyu ve şehirleri beslemek için tahıl toplamak, Kızıl Ordu'yu takviye etmek için asker toplamak ve eyaletten tren seferleri düzenlemek anlamına geliyordu. Ne eyalet hükümeti ne de Komünist Parti örgütü yönetim görevini yerine getirebilecek durumdaydı.
Komünist hükümete düşman ve şüpheci bir köy nüfusu ile İmparatorluk Ordusu çöktüğünde cepheden alınan silahlarla iyice silahlanmış bir köy nüfusuyla birleştiğinde sorunlara yol açtı. Ekim ayındaki devrimden önce başlayan iç savaş sırasında Tambov eyaletinin tarihinde şiddetli ayaklanmalar yer alır. Eyalet hükümetinin tahılı zorla toplama ve köylülerin köylü olmayan toprakları ele geçirmesini engelleme girişimleri, Eylül 1917'de eyaletin büyük bir bölümünde ayaklanmalara yol açtı ve hükümetin geri çekilmesiyle sonuçlandı. Ertesi yıl "Sovyet iktidarının kurulmasının" ardından, köylüleri Kızıl Ordu'ya alma girişimi Haziran 1918'de bir fiyaskoyla sonuçlandı. Tambov'daki acemiler isyan çıkardı, eyalet hükümetinin çoğunu tutukladı, cephanelikleri yağmaladı ve silah ve mühimmatlar köylerine dağıtıldı.
Haziran 1918'deki önceki taslak Tambov eyaletinde ciddi isyanlara yol açmış ve o zamandan beri yoksullar komitelerine ve Sovyet yetkililerine yönelik aralıklı saldırılar yaşanmış olsa da yetkililer yeni taslağın ortaya çıkardığı yaygın direnişe hazırlıksızdı.
Köylerde kalan parti üyelerinin kötü şöhretleri vardı. Eylül 1918'in sonlarında Petrograd'dan Treskino'ya (Kirsanov uezd'deki bir köy) seyahat eden Boris Shekhter, Komünistlerin ne kadar sevilmediğine şaşırmıştı. Bu sevilmemenin sebebini yerel Komünistlerin yasadışı gaspları ve acımasız davranışlarına bağlamıştı.
Kasım 1918'de Tambov vilayetinin büyük bir kısmı bir dizi isyanla yeniden alevlendi. Yerel yönetimin faaliyetlerine, özellikle de yeni Kırsal Yoksullar Komiteleri'nin (kombedy) suistimallerine karşı köylülerin öfkesi giderek artıyordu. Ancak bu öfkeyi ateşleyen kıvılcım, Ekim Devrimi'nin birinci yıldönümüne denk gelen, köylüleri askere alma girişiminin yeniden başlamasıydı. Huzursuzluk sadece Tambov vilayetiyle sınırlı değildi: Kasım 1918'de, genellikle askere alma yoluyla kışkırtılan, Orta Rusya genelinde köylü isyanları patlak verdi.
Kasım 1918 sonlarında Güney'den yaklaşan Kasnov Kazakları da ayaklanmanın sonunu hızlandırdı. Tambov köylüleri Sovyet hükümetinden nefret etseler de, Beyazlardan daha çok korkuyorlardı; çünkü Beyazlar, nefret ettikleri soyluların topraklarını geri isteyeceklerinin habercisiydi. Ayrıca, Beyaz Kazakların ilerleyişini durdurmak için birçok müfrezenin cepheye gönderilmesiyle, Yiyecek Tedarik müfrezelerinin yağmaları azaldı. Köylülerin dağınıklığı Sovyet hükümetinin Kasım 1918 ayaklanmalarını bastırmasını kolaylaştırmış olsa da, huzursuzluk yetkilileri taviz vermeye zorladı.
Temmuz 1919'da, General Anton Denikin'in ordusu kuzeye doğru ilerlemeye başlayınca, Komünistlerin eyalet üzerindeki kontrolü yeni bir tehlikeyle karşı karşıya kaldı. Kızıl Ordu güçleri geri çekilirken, Tambov direnişi güçlendirmek için parti üyeleri ve Gıda İkmal askerlerinden oluşan birkaç ekip gönderdi, ancak Komünist güçler geri çekilmeye devam etti. Borisoglebsk 8 Temmuz 1919'da Beyazların eline geçti ve 10 Ağustos'ta General Kontantin Mamontov komutasındaki bir Beyaz süvari birliği Kızıl Ordu hatlarını aşarak doğrudan Tambov'a yöneldi.
Eyalet hükümetinin büyük bir kısmı Tambov'dan Morşansk'a kaçtı ve şehrin savunmasını, geri alınan firariler, subay adayları ve seferber edilmiş Komünistlerden oluşan karmakarışık ve zayıf silahlı bir birliğe bıraktı. Bu tugayın komutanı D. E. Sokolov, Beyaz Ordu'nun şehre saldırısı sırasında birliklerinin bir kısmıyla Kazakların safına geçti ve komutasındaki diğer birlikler büyük bir düzensizlik içinde kuzeye doğru geri çekildi. Kazaklar, Tambov'u birkaç gün işgal ederek hükümet binalarını tahrip etti ve depoları ve evleri yağmaladı. Ardından kuzeybatıya, Kozlov'a yöneldiler, şehri ele geçirip yağmaladılar ve sonunda Voronej yakınlarında Kızıl Ordu hatlarını tekrar aştılar.
Kotanın mahsul kıtlığı veya geçen birliklerin verdiği zarar nedeniyle çok yüksek olduğu yönündeki tüm iddialar görmezden gelindi. Gol'din'in bizzat Altıncı İl Sovyetleri Kongresi'ne bildirdiği üzere, "İl Gıda Tedarik Komitesi'nin [Gubprodkom] taktikleri [Gol'din döneminde] önceki yıllardan keskin bir şekilde farklıydı. ... [Tüketim] normları, razver STK a derlendiğinde belirlendi ve eğer köylü normunun tamamını spekülasyon yaparak harcadıysa, köylüler daha sonra tohumlarından bile vazgeçmek zorunda kalırsa, bu gıda tedarik organlarının hatası değildi." Bu süreçte bazı aşırılıkların meydana geldiğini kabul etti. Bununla, o zamanlar yirmi beş yaşında olan Talep Dairesi başkanı Iakov Margolin vakasına atıfta bulunmuş olabilir. Bir rivayete göre, Margolin tahıl almak için bir köye girdiğinde törensel bir şekilde şöyle derdi: "Size ölüm getirdim pislikler! Bakın, Gıda Tedarik Ordusu'ndaki her bir askerin sizin gibi pislikler için hazır yüz yirmi kurşunlu ölümü var... Siz orospu çocuklarını, tıpkı soyluların mallarını yağmalayıp çaldığınız gibi, derilerinize kadar soyacağım." Sonra tahıl tedarik işine koyulurdu.
1920 boyunca, Emekçi Köylüler Birliği'nin (Soiuz Trudovogo Krest'ianstva veya STK) yüzlerce gizli komitesi, Tambov, Kirsanov ve Borisoglebsk uezd'lerindeki köylerde ve Tambov vilayetinin diğer bölgelerinde ortaya çıktı. STK, Komünistlere karşı kitlesel örgütlü bir köylü ayaklanması düzenlemeyi amaçlayan, sözde partizan olmayan, anti-komünist bir örgüttü. Kökenleri, üç yönlü bir örgütsel inisiyatifi savunan 13 Mayıs 1920 tarihli bir SR Merkez Komitesi genelgesinde anlatılmaktadır. İlki, köy ve ilçe toplantılarının Komünist hükümeti kınayacağı ve ulusal bir güvenoyu çağrısında bulunacağı "karar hareketi"ydi ( prigovornoe dvizhenie ). Bu hareket, kırsaldaki tüm anti-komünist güçleri birleştiren çok partili bir örgüt olan STx'in oluşumuna zemin hazırlayacaktı. SR parti örgütü, aynı zamanda STK'da liderlik etmek için kendini geliştirmek için çalışacaktı.
Köylülerin yeni ve daha iyi örgütlenmesinin yanı sıra, 1920-21 büyük ayaklanmasının en önemli unsuru Aleksandr Antonov'un liderliğiydi. Antonov, 1918'den itibaren Sovyet hükümetine karşı aktifti. 1920'nin başlarında sovyetleri terörize etmekte, tahıl toplama noktalarını ve devlet çiftliklerini yok etmekte ve Kirsanov, Tambov ve Kozlov uezd'lerinde Sovyet ve parti işçilerini öldürmekte başarılı olmuştu . Çetesi, Ekim 1919'da, İl Yürütme Komitesi başkanlığından alınmasından kısa bir süre sonra, MD Çiçkanov'u pusuya düşürüp öldürmeyi bile başardı. O dönemde peşine düşen bir Çeka ölüm mangası, kısmen Antonov'un Kirsanov uezd Çekası da dahil olmak üzere yerel yönetimlerde casusları olması nedeniyle onu bulamadı . Çetesi küçük ve hareketliydi, iki yüz kişiden fazla değildi, ancak bu, Kirsanov uezd'i Tambov eyaletinin geri kalanında sıkıyönetim kaldırıldığında sıkıyönetim altında tutmaya ve Tambov eyalet Çeka'sının başkanının kendisiyle savaşmak için "gizli casusluk güçleri" talep etmesini sağlamaya yetti.
Kritik değişim Şubat 1921'de gerçekleşti. Köylülerin hoşnutsuzluğunun temel kaynağını ortadan kaldırmak için, merkezi hükümet 8 Şubat'ta Tambov da dahil olmak üzere on iki eyalette zorunlu tahıl toplamayı resmen askıya aldı. Bu eylem bir miktar destek toplasa da, birçok köylü, zorunlu tedariklerin askıya alınmasının geçici olduğunu veya ayni verginin yeni bir ad altında zorunlu toplamaya dönüşeceğini düşünerek şüphelendi. Polonya ile savaşın sona ermesiyle, merkezi hükümet isyanı bastırmak için gerekli güce sahip oldu ve Moskova, eyalete VA Antonov-Ovseenko başkanlığında bir tam yetkili komisyon gönderdi; Antonov-Ovseenko, ayaklanmayı bastırmak için tam yetkiye sahipti. Kış sona ererken, büyük birlikler Tambov eyaletine kaydırıldı. Mayıs ayı sonuna kadar eyalette yaklaşık elli bin asker vardı. Bunlar arasında Ukrayna'dan gelen seçkin süvari tugayları, şok birlikleri olarak kullanılacak binlerce askeri öğrenci, sekiz topçu tugayı ve zırhlı araç ve otomobil müfrezeleri de vardı. Bu kuvvetler büyük ölçüde Komünistlerden oluşuyordu: bir kaynak, bunların yüzde 10'unun parti üyesi olduğunu öne sürüyor. Komutanları arasında I. P. Uborevich, GI Kotovskii ve eyaletteki tüm kuvvetlerin yeni komutanı MN Tukhachevsky gibi iç savaşın kahramanları vardı.
Aleksandr Antonov ve kardeşi, Vorona Nehri kıyısındaki ormanlarda veya Kirsanov bölgesindeki eski dostlarının yanında saklanarak birkaç ay daha serbest kaldı. Tambov gizli polisi, eski yoldaşlarını avlayarak topluma olan borçlarını ödemek için çaresiz kalan eski isyancıları kullanarak onları ve ayaklanmanın diğer kalıntılarını aramaya devam etti. Çeka, Antonov kardeşleri ancak Haziran 1922'de buldu. Sıtma hastası olan kardeşler, Nizhni Shibriai köyündeki bir köyde tedavi görüyorlardı. Çeka ajanları kulübeyi kuşattı, ateşe verdi ve kaçarken adamları vurdu.
Köylü ayaklanmaları, iç savaş sırasında Tambov vilayetinde sürekli bir etkendi. Merkezi hükümetin zorunlu gıda temini ve askere alma politikaları, kırsal kesimde kaçınılmaz olarak hoşnutsuzluğa yol açtı. Yerel yönetim yetkililerinin yolsuzluğu ve tiranlığı bunu daha da kötüleştirdi ve şiddete yol açtı. Köylü komünü, hoşnutsuzluğun ifade edilmesi için bir örgütlenme ilkesi sağlıyordu, ancak bu yalnızca köy veya ilçe düzeyinde geçerliydi. Bu yerel dağınıklık, küçük hükümet güçlerinin büyük ayaklanmaları parça parça bastırmasına olanak tanıyordu.
1920-21 büyük ayaklanması, Komünist hükümete yeni bir meydan okuma getirdi. Hâlâ yetersiz silahlanmış olmasına rağmen çok daha iyi bir örgütlenmeye sahip olan Antonov'un İsyan Ordusu'nun bastırılması çok daha büyük bir çaba gerektirdi ve ayrıca köylülerin hoşnutsuzluğunun kaynaklarının, özellikle de zorunlu tahıl tedarik sisteminin yeniden değerlendirilmesini zorunlu kıldı. Askeri operasyonlar ve "düşman" köylülerin sürgün ve infazlarla köylerden temizlenmesi, 1920-21 ayaklanmasını sona erdirdi, ancak kırsal kesimde huzuru ancak zorunlu el koymaların terk edilmesi ve hükümetin köyle çatışmadan çekilmesi sağladı. Ancak bu huzur geçiciydi ve 1920'lerin sonundaki yeni ayaklanmalara kadar sürdü.
KAYNAKLAR:
https://en.wikipedia.org/wiki/Islam_in_Russia
https://islam.ru/en/sites/default/files/img/news/2013/10/mosque_tambov.jpg
https://islam.ru/en/content/news/russia-s-ministry-regional-development-decide-tambov-mosque-construction
https://www.eurasiareview.com/07022016-russias-ten-most-orthodox-ten-most-muslim-and-ten-most-pagan-cities-oped/#google_vignette
https://www.ulkucudunya.com/index.php?page=haber-detay&kod=28720
https://en.wikipedia.org/wiki/Tambov
https://mid.ru/en/maps/ru/ru-tam/2012785/
https://mid.ru/en/maps/ru/ru-tam/1415066/
https://www.britannica.com/event/Russian-Revolution
https://history-maps.com/tr/story/Russian-Civil-War/event/Tambov-Rebellion
https://bilgi.ahmetcadirci.com/cografya-ve-seyahat/tambov.html#google_vignette
https://tripomatic.com/tr/poi/tambov-city:4373#google_vignette
https://tr.wikipedia.org/wiki/Tambov_Guberniyas%C4%B1
https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_rural_localities_in_Tambov_Oblast
https://www.herald-of-an-archivist.com/2023-3/1720-biographies-of-the-communists-of-the-revolutionary-turning-point-generation-191720s-materials-from-the-archives-of-the-tambov-region.html
https://theanarchistlibrary.org/library/delano-dugarm-peasant-wars-in-tambov-province
https://www.academia.edu/127189092/Rusya_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu_nun_T%C3%BCrkistan_Siyasetinin_Bilimsel_Arka_Plan%C4%B1_Pyotr_Petrovi%C3%A7_Semyonov_un_Ke%C5%9Fif_Gezileri
Cem Cüneyd Canan