15 Ekim 2005
Yıl... 1940... 1939 Erzincan Depremi sonrası...
Maraş’tan Erzincan da Valilik ve Belediye Reisliği görevine gelirken, Dr.SÜKÜTİ TÜKEL o yıllar için bakalım neler söylüyor...?
‘’15 Mayıs 1940 tarihinde Erzincan Valiliğine tayin olunduğumun ve derhal memuriyet yerime hareket etmekliğimin emrini aldım.’’
‘’Erzincan da 1 Haziran 1940 tarihinde vazifeye başladım. İlk işim vilayetin sıkıntılarını ve Erzincan şehrinin vaziyetini öğrenmek oldu.’’
‘’Eski Erzincan şehrini, zelzeleden kamilen yıkılmış bir enkaz yığınına dönmüş ve sekenesini de, iskan, iaşe, ve istirahat için Cenup ve Garp vilayetlerine gönderilmiş bir halde buldum.’’ ‘’Bu sırada ücretsiz, fakat mesuliyetli belediye reisliği vazifesi de vilayete verildi.’’
‘’Hazırlanan bütçe, vekaletin emri üzerine yapılan yeni bir belediye seçimi akabinde, toplanan belediye meclisine sunuldu ve tasdik ettirildi. Bütçenin varidatı (70) bin lira idi. Reisine maaş vermeyen, paralarını çarçur etmeyen, iktisadi kaidelere uyan ve ehemmi mühimme tercih eden bir belediye bu kadar para ile çok işler yapabilirdi. Nitekim de yaptı.’’
Ve Dr.SÜKÜTİ TÜREL, madde,madde;
1.İmar Planı, 2. Mezbaha, 3.Tenvir, 4. İtfaiye, 5. Tanzifat, 6. Hal, 7.Su, 8. Kaldırım, 9.Otel, 10. Mezarlık, şeklinde sıralıyor. 9. Maddeyi ayrıca ele alarak, beraberce neler söylendiğini okuyalım.
‘’Muvakkat şehirde, gerçi halk tarafından yapılmış oteller vardı. Fakat bunlar ihtiyaca kafi gelmediği gibi, rahatını arayan resmi ve gayri resmi misafirlere de cevap veremiyordu. Aşikar olan bu boşluğu doldurmak için belediye, belediye kanununun 15. maddesinin (59) ncu fıkrasından aldığı salahiyetle, zelzele talimatnamesine uygun, muntazam bir otel yaptırdı. Eşyalarını da Ankara dan iyi bir zevkle mübayaa ettirdi ve bu suretle tefrişi de tamamlanan otele mukayese yoluyla (ERZİNCAN PALAS) unvanı verildi. Çünki itina ve dikkat eseri bu otel vaziyeti ve göreceği hizmetiyle bu isme hak kazanıyordu.’’
Bu konuda ki sözlerini tamamlarken; bir takım aksaklıklar doğuracağı düşüncesiyle bu otelin işletmesinden sakınıldığını ve işletmenin şahsi firmaya ihale edildiğini söylemektedir.
Erzincan 1939 depreminden sonra, 1940-1943 yıllarında vali ve belediye başkanı olarak görev yapmış bir bürokratın kaleminden bir şehir için otelin ne kadar önemli yer teşkil ettiğini sizlere aktarmaya çalıştım.Ki bu 1940 Türkiye’sinde taktire- şayan bir öngörüydü.
1940’ lar dan, yılları, siz zihinlerinizde yaşaya durun, ben sizleri 1970 li yıllara kadar getireyim. O günlerde Erzincan belediyesi, hepimizin DÖRTYOL diye tanımladığımız noktada bir iş merkezi yaparak, bunun bir bölümünü iş yerlerine, bir bölümünü resmi dairelere, bir bölümünü de belediyenin hizmet birimlerine ayırdı. Binanın diğer kalan yarısını da OTEL olarak özel sektöre ihale ederek, hizmete girmesini sağlamış oldu.
Buradan o günün, hizmet anlayışını taktirle anmamak mümkün değil.Zira söz konusu projeyi, merhum Belediye Başkanımız Nedim Muratoğlu başlatmış ve belirli bir seviyeye getirmiş, tamamlanmasını ve hizmete sokulmasını da bir başka Belediye Başkanımız Refik Aras gerçekleştirmişti. Ve bu OTEL URARTU ismiyle hizmete başlamıştı. O günleri yaşayanlar çok iyi hatırlayacaklar ki, OTEL URARTU Ankara’dan sonra Anadolu’da her şeyiyle modern tek otel olarak gösteriliyordu.Ki, bu da 1970 yılların belediye başkanlarıyla, iş adamlarıyla yakaladıkları taktire-şayan aynı alanda başka bir öngörüydü.
Devlet görevlileri, iş adamları, pazarlamacılar, transit geçecek yolcular vd.leri seyahat programlarını URARTU OTEL’in artı özellikleri nedeniyle ERZİNCAN da gecelemek üzere yaparlardı. Erzincan ve Erzincanlıda bunula iftihar eder, gurur duyardı.
Bu arada ortakları adına Urartu Otelin işletmesini başarıyla yürüten,herkesin gönlünde sevgi ve saygı ile taht kuran, o şekilde de yad edilen, yakın zaman da Hak’ın Rahmetine kavuşan İsmail İnce’yi minnet ve rahmetle anmak istiyorum.
Yıllar yılları kovalarken, 1992 Erzincan Depreminde bu tesisimizi kaybettik. Urartu Otel’le birlikte, otelin misafirleri de Erzincan’ın kayıpları arasındaydı.Bu kayıp halen sürmektedir.
1996 Yılına geldiğimiz de, Erzincan Belediye Başkanlığı da yeni bir otelin temelini dönemin Cumhurbaşkanı Sayın Süleyman Demirel’e attırıyor. 1996 yılında inşaatına başlanan otel 2002 yılında tamamlanıyor. Böylece, Talip Kaban’la başlayan, Erkan Karaman’la devam eden ve Mehmet Buyruk’ a kadar gelen, bir zaman kesitini...! Yaşamış oluyorduk...
Şimdi hep beraber başka neler oluyor Erzincan da onu izlemeye çalışalım. Turizmin Erzincan için değerlendirilecek konuların başında geldiğini ilçelerimizin neler yapması gerektiğine kadar zamanında ben de yazdım. Benim yazdıklarım taktir, öneri ve tenkitten ibarettir.
Ama bakıyoruz, yetkili ve etkili mevkilerde oturanlar birazcık ulu orta ve düşünmeden konuşuyorlar. Elle tutulur projeler olmadan herkes turizm le ilgili bir şeyler söylüyor. Bunu bir de gerçekleştirilmiş, iş gibi lanse ediyorlar. Kimse ayakları yere basarak konuşmuyor. İstanbul Ticaret Odası Başkanı Sayın Yalçıntaş dahi Erzincan’la ilgili konuşmasında ‘’Master planımızı, yani turizm odaklı Doğu Anadolu Kalkınma Projemizi, hükümetimizin desteğiyle artık hayata geçirmeye başlıyoruz.’’ Diyor.
İş adamlarımızın cak ve cuk ları insanı sadece güldürüyor. Kimin elinde hangi proje var, hangi iş adamlarımız turizm konusunda fizibilite raporları hazırlatmışlar. Mikro anlamda hangi müteşebbisi harekete geçirecek donanımdalar. Hal böyleyken makro projeler nasıl gerçekleşecek. Masanın üzerinde çalışan, çalışmış kim ve kimler var...? Bunların maalesef hiç biri yok. Ama ayakları yere basmadan konuşan çok... Peki başka neler var,
Turizmle kalkınmayı bekleyen Erzincanlılar .................................................. VAR
Ergan Dağı Projesinin gerçekleşmesini bekleyen bir Erzincan .................... VAR
Turizm yatırımlarından bahseden iş adamları .............................................. VAR
Master Planlara (varsa) destek olacağını söyleyen hükümet ........................ VAR
Turizmin neresinden,nasıl başlanılacağını merak eden halk ........................ VAR
Turizm için neden nereye koştuklarını bilmeyen vekillerimiz .......................... VAR
Yatırımın manasını merak eden bazı iyi niyetli insanlarımız ............................ VAR
Erzincan Belediye Başkanlığının kıt bütçesiyle, Tamamladığı bir Otel Binası ... VAR
Bu OTEL binasını SATMAKTA inatla israr eden, Bir Belediye Başkanı ............ VAR
Bu gün dahi Erzincan’da Kalacak yer Bulamayan insanlar .............................. VAR
Bu nedenle Erzincan’a gitmeyen Erzincan’lılar ............................................... VAR
1940 Yılının Gerisinde kalan, anlamsız bir görüş ............................................ VAR
Herhalde muhtemel turizm yatırımlarını ÇADIRLARDA kalarak yapacak çok yatırımcı bulunduğunu zannedenlerde vardır.
Bütün bunların gerçekçi olmasını dilerdim. Kimse Erzincanlıya CANBAZA BAK demesin.
Yıl ... 1940... Yıl... 2005 ve Geçen 65 Yıl... KİMLERİN NE SÖYLEDİĞİNİN değil KİMLERİN NE YAPTIĞININ bakılmasının gerekliliğini, buyurun siz DÜŞÜNÜN...
Cem Cüneyd Canan