23 Ağustos 2007
Bir dergide TURGUT CANSEVER ‘’Allah kainatı her an yeniden dirilen bir biçimde yaratmıştır. Varlık her an yeniden oluşmaktadır. İnsanın elinden çıkan şeyler ise donuk biçimlerdir.’’ Demekte. Bense Kemah Belediye Başkanının TOKİ konutları ile açıklamasını okuyunca donup kalıyorum. Donmak ne kelime buz kesiyorum…..
Diğer tarafta aynı dergide MUTLU ÖZGEN’in ‘’Bir Beypazarı evi, bir EĞİN evinden yada Safranbolu evinden farklıdır, ancak bu farklılıklar detaylarda gizlidir.’’ Dediğini okuyorum.
ZEHRA KORKMAZ’ın ‘’ SAFRANBOLU’ DA OLMAK’’ başlıklı yazısının ‘’İnişli, çıkışlı, kah taş kah toprak ,dar yollardan Eski Çarşı’ya ineceğiz birazdan. Küçük bir Osmanlı şehrinin merkezine…’’ diyerek devam eden satırlarının arasında buluyorum kendimi. Bir an Kemah da oluyorum. Bir an Tanasur’dan veya Aşağı Gedik’ten Çarşı’ya gidecek oluyorum….
BEKİR ŞAMİL POTUR’UN ‘’Eğin Dedikleri Bir Ufak Şehir’’ başlığı altında ‘’Eğin dedikleri küçük bir şehir ; ama incelikleri, küçük ve hikmet dolu ayrıntılarla devasa bir kültürün izlerini taşıyor.’’ Dediğini okuyunca, duygularım biraz daha garip bir dünyaya gidiyor…
Ya da, İSMAİL KILIÇARSLAN’IN ‘Bozkırın Ortasında Bir Osmanlı Şehri:Beypazarı’ başlığı altında ‘’Bozkırın tam da ortasında yer alan bu Osmanlı Kenti; ŞAHSINDA BÜTÜN ANADOLU’YU ÖZETLEMİŞ bir ‘’ULU ŞEHİR’’ dir.’’ Dediğini de okuyunca, elimde olmadan gözlerim doluyor, hüzünleniyor ve ağlıyorum….KEMAH’A neden gerektiği gibi özen göstermediğimizi, neden gerektiği gibi sahip çıkamadığımızı uzun uzun düşünüyor ve üzülüyorum…. KEMAH’IN böyle abuk subuk bir kararla karşı karşıya kalmasını bir türlü yutkunamıyorum…
Safranbolu’yu, Beypazarı’nı, Eğin’i ve ora insanlarını inanılmaz şekilde kıskanıyorum. Hele de TOKİ nin KEMAH da konut yapacağı kıraç birazda, ÇIRPIK dolu alanı gözümde canlandırdığım da kahroluyorum….Bu alanı seçenleri, bu kararı alanları elimden gelse bir kaşık suda boğmak istiyorum.
Bir SEVGİNİN tezahürüyle yazdığım satırlara devam ederken Kemah da TOKİ toplu konut yapmasın diye bir şey kesinlikle söylemiyorum. Yer seçiminin manadan uzak olduğunu anlatmaya çalışıyorum. Sakın kimse öküz altından buzağı çıkarmasın…
Kemah’ı yönettiğini sananları, TOKİ yöneticilerini, Erzincan Valiliğini, Erzincan Milletvekillerini, Kemah’ın sivil toplum kuruluşlarını KEMAH’I sevenleri Kemah Belediye Başkanının bu izansız yanlışından döndürmeye çağırıyorum. Tarih’ten, şehircilikten,kültürden bi haber birine DOĞRUYU birilerinin anlatması için açıkça yalvarıyorum….. TOKİ nin 2007 Yılı Yatırım Programına alındığı söylenen, hatta talep toplamak amacıyla duyuru yapılan konutlarla ilgili YER seçiminin düşüncesizce, bir yerde KEMAH’I yok etmek manasına geldiğini haykırmak istiyorum….
Tanasur,Orta Gedik, Aşağı Gedik, Pörhenkbaşı, Mektepönü, Karşıbağ, Çarşı, Ayazma ve Beklim de hiç mi yer bulamadınız…? Kamunun istimlak için arsa fiyatlarına mı gücü yetmedi. Birilerinin menfaatine mi zarar verilecekti. Bu kararı verenler acaba, Hitit,Asur, Huri, Nairi, Med, Pers, Roma, Arap,Bizans, Selçuklu, İlhanlı,Eratna, Akkoyunlu, Safevi ve Osmanlı’dan daha mı akıllılar…! Algılama yeteneği olanlar varsa, Mengücek Beyliğinin KEMAH’I neden merkez seçtiğini nasıl anlayamaz ve irdelemek zahmetine katlanmazlar…
Kemah’ın yerleşim şeklini binlerce yıl burada yaşayan hiçbir medeniyet değiştirmemiştir.Bunun nedenlerini düşünecek çapta değil mi bu insanlar…. Bir çok medeniyetin izlerini taşıyan Kemah her dönem, her millet için mihenk noktası olmuştur. Bunun manasını anlayanlar lütfen anlamayanlara anlatsınlar…
Yüzyıllardır KEMAH’IN tam ortasında GÜLABİBEY CAMİ ve onu çevreleyen dükkanlar, yaşanmış ve yaşanan hayatın can noktası olmuştur. Mahallelerimiz de taş döşenmiş yollarıyla bağlanmıştır bu CAN noktasına…. TOKİ nin bu büyük yanlıştan dönerek, KEMAH’IN içinde kamulaştırılacak bir veya birkaç alan bularak projesini hayata geçirmeli Bu şehir CAN NOKTASINDAN koparılmamalıdır.
Diğer tarafta, şehir planlamasından, şehircilikten nasibini alamayanlar, herhalde Kemah’ın TARİHİ KENTLER BİRLİĞİ üyesi olduğunu da unutmaktadırlar. Bunu unutanlar aynı zamanda Tarihi Kentler Birliği Tüzüğünün ortaya koyduğu amacı ve ilgili maddelerini de bilmemektedirler. Hatırlatmak için tüzüğün iki maddesini yazmakla, fayda olacağını sanıyorum.
Madde 3.a Tarihi Kent dokularının ve kentsel-kültürel mirası koruma ve İMAR konularında birliğe üye belediyeler arasında işbirliği ve deneyim alışverişi sağlar.
Madde 5 Birliğin Amacı; Avrupa Birliği Aday Üyesi, olan Türkiye’nin de kurucusu olduğu Avrupa Konseyi’nin Avrupai bir ortak Miras Kampanyasının 25. Yılı kapsamında oluşturduğu Avrupa TARİHİ KENTLER BİRLİĞİ nde Türkiye’nin de temsilini güçlü ve etkin bir şekilde sağlamak üzere TARİHİ KENTLERİ bir araya getirmek ve bu kentler arasında KENTSEL,KÜLTÜREL ve DOĞAL mirasın bir ‘’ORTAK MİRAS’’ kavramıyla korunması ve yaşatılması için TARİHİ KENTLER BİRLİĞİ kurulmuştur.’’
Bütün bu nedenlerle, TOKİ ye toplu konut yapımı için sağlanan yerin seçimi yanlıştır. Kemah’da devam eden kan kaybında hiç değilse sizin payınız olmasın…..
Böyle bir çarpık anlayışın düzeltilmesi konusunda, bütün KEMAH’LILARI, TOKİ Yöneticilerini, ŞEHİR PLANLAMACILARINI, ŞEHİRCİLİK UZMANLARINI, Erzincan Valiliğini, Erzincan ve Erzincan’lı diğer il milletvekillerini, Sivil Toplum Kuruluşlarını bu husus da duyarlı olmaya, Toplu Konutların mutlaka yaşanan alan içinde yapılmasının sağlanması için HER NE YAPILACAKSA yapmaya herkesi davet ediyorum.
Böyle bir yanlışa karar verenlerin BİR ŞEHİRİN RUHUNU anlamaya ve binlerce yıldır TANASUR DERESİNİN derinliklerinden fısıldanan sesi de duymalarını diliyorum.
KAYNAK: Aylık Mostar Dergisi, Sayı 30
Cem Cüneyd Canan